Schistosoma spp.
Algemene informatie
Schistosoma is een parasiet, welke wordt overgebracht via huidcontact met zoet water in de (sub)tropen waar geïnfecteerde slakken voorkomen. Bij mens komen 2 ziektebeelden voor. Intestinale schistosomiasis wordt veroorzaakt door Schistosoma mansoni, S. intercalatum, S. japonicum of S. mekongi. Blaas-schistosomiasis door S. haematobium.
Als de parasieten het lichaam binnenkomen kan ter plaatste een jeukende papuleuze uitslag ontstaan, welke enkele dagen bljift bestaan. Hierna migreren de parasieten naar de darm of blaas, waarbij het Katayma symdroom kan ontstaan. Deze bestaat uit koorts, moeheid, spierpijn, eosnifilie, al dan niet gepaard met nachtzweten, hoesten, kortademigheid, diarree, gewichtsverlies, urticaria, gewrichtspijn hepatomegalie en splenomegalie. Hierna ontstaat intenstinale schistosomiasis met bloed, slijm bij de ontlasting, buikpijn en diarree. Bij een ernstige chronische infectie kunnen tevens portale fibrose, portale hypertensie, splenomegalie en slokdarmvarices ontstaan. Bij blaasschistosomiasis ontstaat hematurie. Bij een ernstige chronische infectie kunnen blaaswand verkalking, hydro-ureter, hydronefrose, poliepvorming in blaaslumen en mogelijk blaascarcinoom ontstaan.
Diagnstiek naar schistosomiasis bestaat uit de detectie van eieren en serologie.
| Deelgebied | Informatie |
|---|---|
| Code afnamemateriaal |
Schistosoma spp.
Microscopie
Eieren van S. mansoni, S. japonicum, S. mekongi zijn na circa 4 weken aantoonbaar. Eieren van S. intercalatum na 9 weken en eieren van S. haematobium na 8-12 weken. Diagnostiek naar schistosomiasis dient altijd specifiek te worden aangevraagd, omdat hier een specifieke methode voor wordt gebruikt. De eiproductie flucteert sterk en lichte infecties worden gemakkelijk gemist bij éénmalig onderzoek. Daarom kan tevens een PCR worden verricht. Voor blaasschistosomiasis dient een sediment van urine, geproduceerd rond het midden van de dag na activiteit (bijvoorbeeld traplopen of fietsen) of een vierentwintiguursportie, waarbij de laatste druppels moeten worden uitgeperst ingestuurd te worden.
| Indicatie | Aantonen van Schistosoma species in feaces of urine |
|---|---|
| Deelgebied | Parasitologie |
| Techniek | Microscopie |
| Materiaal | feaces of in geval van Schistosoma heamatobium 24-uurs urine |
| Code afnamemateriaal | Steriele container met lepel (A) Steriele container (C)  |
| Bewaarcondities | koelkast, max. 24 uur |
| Doorlooptijd | 2-3 dagen |
| Referentiewaarde | Geen schistosoma eieren gezien | Opmerking | Tevens altijd serologie afnemen. Deze bepaling wordt extern uitgevoerd. |
Afnamemateriaal bestellen?
Huisartsen en andere externe zorgverleners kunnen afnamematerialen voor Schistosoma spp. bestellen via de onderstaande knop of via telefoonnummer: 088-2350200
Afnamemateriaal bestellenSchistosoma spp.
PCR
Omdat de eiproductie flucteert sterk en lichte infecties worden gemakkelijk gemist bij éénmalig onderzoek kan er tevens een PCR worden verricht. Voor blaasschistosomiasis dient een sediment van urine, geproduceerd rond het midden van de dag na activiteit (bijvoorbeeld traplopen of fietsen) of een vierentwintiguursportie, waarbij de laatste druppels moeten worden uitgeperst ingestuurd te worden.
| Indicatie | Aantonen van Schistosoma species in feaces of urine |
|---|---|
| Deelgebied | moleculair |
| Techniek | PCR |
| Materiaal | feaces of in geval van Schistosoma heamatobium 24-uurs urine |
| Code afnamemateriaal | Steriele container met lepel (A) Steriele container (C) Greinerbuis (Q)  |
| Bewaarcondities | koelkast, max. 48 uur |
| Doorlooptijd | 7-10 dagen |
| Referentiewaarde | negatief | Opmerking | Tevens altijd serologie afnemen. Deze bepaling wordt extern uitgevoerd. |
Afnamemateriaal bestellen?
Huisartsen en andere externe zorgverleners kunnen afnamematerialen voor Schistosoma spp. bestellen via de onderstaande knop of via telefoonnummer: 088-2350200
Afnamemateriaal bestellenSchistosoma spp.
Antistoffen
Vanaf 8 weken na de expositie aan schistosoma ontstaan antilichamen. Deze blijven jaren positief. Bij lichte infecties of bij lang bestaande chronische infecties kan de eileg gering, waardoor ook de gevoeligheid van het serologisch onderzoek kan verminderen.
| Indicatie | aantonen van antistoffen tegen Schistosoma spp. |
|---|---|
| Deelgebied | Serologie |
| Techniek | Serologie |
| Materiaal | Serum |
| Code afnamemateriaal | Stolbuis (H) |
| Benodigde Volume | minimaal 1 ml |
| Bewaarcondities | koelkast, max. 48 uur |
| Doorlooptijd | 1-2 weken |
| Referentiewaarde | negatief | Opmerking | Deze bepaling wordt extern uitgevoerd. |
Afnamemateriaal bestellen?
Huisartsen en andere externe zorgverleners kunnen afnamematerialen voor Schistosoma spp. bestellen via de onderstaande knop of via telefoonnummer: 088-2350200
Afnamemateriaal bestellen