Lues (Treponema pallidum, Syfilis) KOPIE

Antistoffen

Lues (syfilis) is een seksueel overdraagbare aandoening, welke veroorzaakt wordt door de spirocheet Treponema pallidum. Het ziektebeeld in verdeeld in verschillende stadia: primaire, secundaire, latente en tertiaire syfilis.

Bij primaire syfilis  is een solitaire, pijnloze ulcus aanwezig op de plaats van inoculatie. Secundaire syfilis ontstaat 3-6 weken na de primaire laesie en bestaat uit een maculopapuleus, niet jeukend exantheem op de romp en extremiteiten, inclusief handpalmen en voetzolen. Dit kan gepaard gaan met koorts, malaise, spierpijn, botpijn, lever- en nierfunctiestoornissen en meningitis. Hierna ontstaat een periode van latente syfilis waarbij geen klinische verschijnselen aanwezig zijn. Tertiaire syfilis ontstaat 2-4 jaar na de primaire laesie en bestaat uit tuberculoïde nodeuze of ulcererende afwijkingen in huid, slijmvliezen, botten en vrijwel elk inwendig orgaan. Deze afwijkingen heten ook wel gummata.

Neurosyfilis kan zich op 5 verschillende manieren presenteren; asymptomatische neurosyfilis (liquorafwijkingen zonder klinische symptomen), acute luetische meningitis, meningovasculaire syfilis (vasuculitis met als gevolg herseninfarcten), parenchymateuze syfilis (ontstaat na 5 tot 25 jaar, bestaat uit myelopathie (tabes dorsalis) en dementia paralytica (progressief dementerend beloop) en cerebrale gummata (granulomateuze infectiehaarden welke zich gedragen als een ruimte-innemend proces).

 

Diagnostiek van primaire syfilis bestaat uit een PCR van een biopt van de laesie, een serologische screeningstest en een RPR (voorheen VDRL) bepaling.. Bij negatieve uitslag en blijvende verdenking serologie herhalen na 2-3 maanden, omdat antistoffen in het primaire stadium nog niet altijd aanwezig zijn.
Diagnostiek voor de overige vormen van syfilis bestaat een screeningtest, waarmee Treponema pallidum specifieke antistoffen worden  aangetoond. Indien deze positief is dient dit geconformeerd te worden middels een tweede test (FTA-absorbtie) en wordt de RPR verricht, wat een maat voor ziekteactiviteit is. Antistoffen tegen Treponema pallidum blijven levenslang positief. Voor het vervolgen van therapie dient de RPR herhaald te worden.

Indicatie	Voor het aantonen van antistoffen tegen Treponema pallidum
Deelgebied	Serologie
Techniek	Serologie
Materiaal	serum of liquor
Code afnamemateriaal	Stolbuis (H) Liquorbuis (J)
Benodigde Volume	serum, minimaal 1 ml, liquor, minimaal 2 ml
Bewaarcondities	koelkast, max. 48 uur
Doorlooptijd	2-8 werkdagen
Referentiewaarde	Negatief
Opmerking	Indien de uitslag positief is wordt een FTA-abs en RPR verricht ter confirmatie. Bij verdenking neurolues dient een serum-liquor paar te worden afgenomen. Tevens dient door het KCL de albumine concentratie in serum en liquor bepaald te worden evenals het celgetal in de liquor. Deze bepaling wordt deels extern uitgevoerd.
Link